Τα επινεφρίδια είναι δύο μικρά όργανα τριγωνικού σχήματος, βάρους περίπου 5 γραμμαρίων, που εντοπίζονται πάνω από κάθε νεφρό στον οπισθοπεριτοναϊκό χώρο.
Πρόκειται για ενδοκρινείς αδένες οι οποίοι παράγουν και εκκρίνουν διάφορες βιοχημικές ουσίες που συμμετέχουν στην ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και των ηλεκτρολυτών του αίματος, στην κατανάλωση γλυκόζης από τον οργανισμό αλλά και στην αντίδραση «μάχης ή φυγής» σε καταστάσεις στρες.
Οι παραγόμενες ορμόνες από τα επινεφρίδια είναι η κορτιζόλη, η αλδοστερόνη, η επινεφρίνη και η νορεπινεφρίνη (αδρεναλίνη και νοραδρεναλίνη) καθώς και ένα μικρό ποσοστό των ορμονών του φύλου (οιστρογόνα και ανδρογόνα).
Οι ασθενείς με όγκους επινεφριδίων μπορεί να εκδηλώσουν μια ποικιλία συμπτωμάτων τα οποία σχετίζονται με την υπερπαραγωγή των επινεφριδιακών ορμονών. Στους λειτουργικούς αυτούς όγκους των επινεφριδίων περιλαμβάνεται το φαιοχρωμοκύτωμα, το αλδοστερόνωμα και το αδένωμα που παράγει κορτιζόλη.
Ορισμένα τυπικά κλινικά χαρακτηριστικά τους αναφέρονται πιο κάτω:
Φαιοχρωμοκύτωμα: γκος που χαρακτηρίζεται από υπερβολική παραγωγή ορμονών (κατεχολαμινών) που οδηγούν σε πολύ μεγάλη αύξηση της αρτηριακής πίεσης καθώς και κρίσεις που χαρακτηρίζονται από έντονη κεφαλαλγία, ιδρώτες, αίσθημα παλμών, εξάψεις και ταχυκαρδία διάρκειας από κάποια δευτερόλεπτα μέχρι και λίγα λεπτά.
Αλδοστερίνωμα: όγκος που προκαλεί αύξηση της αρτηριακής πίεσης και χαμηλά επίπεδα καλίου στο αίμα (μέσω αυξημένης έκκρισης αλδοστερόνης). Ορισμένοι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν μυϊκή αδυναμία, κόπωση, πολυδιψία και πολυουρία.
Αδένωμα που παράγει κορτιζόλη: όγκος που χαρακτηρίζεται από υπερβολική παραγωγή κορτιζόλης με αποτέλεσμα εμφάνιση συνδρόμου Cushing, το οποίο χαρακτηρίζεται από παχυσαρκία (κυρίως στο πρόσωπο και στον κορμό), σακχαρώδη διαβήτη, υπέρταση, υπερλιπιδαιμία, οστεοπόρωση, λεπτό-εύθραυστο δέρμα, ερυθρές ραβδώσεις δέρματος, διαταραχές εμμήνου ρύσης και διαταραχές ψυχισμού.
Η λαπαροσκοπική επινεφριδεκτομή είναι μια ελάχιστα επεμβατική τεχνική κατά την οποία το επινεφρίδιο αφαιρείται χωρίς την ανάγκη διενέργειας μεγάλης τομής στο δέρμα. Διενεργείται μέσω μικρών οπών 5-10 χιλιοστών απ’ τις οποίες εισάγονται τα ειδικά εργαλεία και η κάμερα. Ο ασθενής μπορεί να λάβει εξιτήριο συνήθως 1-2 ημέρες κατόπιν μιας λαπαροσκοπικής επινεφριδεκτομής και να επιστρέψει στις καθημερινές του εργασίες συντομότερα συγκριτικά με την ανοικτή επινεφριδεκτομή.
Πρόκειται για όγκους των επινεφριδίων οι οποίοι ανευρέθησαν ως τυχαίο εύρημα σε κάποια απεικονιστική εξέταση που διενεργήθηκε για κάποιο άλλο ιατρικό λόγο. Τυχαίωμα μπορεί να είναι οποιοσδήποτε από τους προαναφερθέντες λειτουργικούς (ορμονοπαράγωγους) όγκους. Μπορεί όμως να μην παράγει καθόλου ορμόνες. Τα περισσότερα τυχαιώματα δεν παράγουν ορμόνες (μη λειτουργικά), δεν προκαλούν συμπτώματα, είναι καλοήθη και δεν απαιτούν χειρουργική αφαίρεση.
Η επινεφριδεκτομή κατόπιν τυχαίας ανεύρεσης μιας μάζας/ ενός όγκου επινεφριδίων ενδείκνυται όμως στις εξής περιπτώσεις:
Γενικός Χειρουργός Αθήνα © Onco Surgery