Ηλεκτροχημειοθεραπεία (ECT)

Λειτουργία – Εφαρμογές

Η ηλεκτροχημειοθεραπεία (Electrochemotherapy- ECT) αποτελεί μια νέα ογκολογική θεραπευτική προσέγγιση, η οποία παρέχει τη δυνατότητα αποτελεσματικού τοπικού ελέγχου επιδερμικών και εν τω βάθει νεοπλασμάτων ποικίλης προέλευσης.

Είναι μη-θερμική μέθοδος καταστροφής του όγκου με δυνατότητα εφαρμογής σε περιπτώσεις όπου οι καθιερωμένες θερμικές μορφές θεραπείας, όπως το RFA, Microwave Ablation, Cryoablation, κτλ έχουν σοβαρούς περιορισμούς λόγω της εντόπισης και της σχέσης του καρκίνου με ζωτικές ανατομικές δομές ή λόγω του μεγέθους τους.

Κλινικές εφαρμογές ηλεκτροχημειοθεραπείας

Η Ηλεκτροχημειοθεραπεία έχει εγκριθεί από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Φροντίδας Αριστείας (NICE-National Institute for Health and Care Excellence) του Ηνωμένου Βασιλείου. Σήμερα εφαρμόζεται σε περισσότερα από 100 κέντρα σε 16 ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και σε 160 κέντρα αναφοράς παγκοσμίως.

Εφαρμόζεται σε δερματικούς και εν το βάθει όγκους ανεξάρτητα ιστολογικής προέλευσης. Δύναται να εφαρμοσθεί διαδερμικά ή διεγχειρητικά, ανάλογα με την εξατομικευμένη προσέγγιση, προσμετρώντας τα χαρακτηριστικά του ασθενούς.

Η μέθοδος εφαρμόζεται με ασφάλεια, γρήγορα και εύκολα, υπό γενική ή τοπική αναισθησία, και ανάλογα την περίσταση απαιτεί ή όχι, παραμονή στο νοσοκομείο. Στις περισσότερες περιπτώσεις αρκεί μία συνεδρία ECT, ενώ όταν υπάρχει υπολειπόμενη νόσος, υποτροπή ή εμφάνιση νέων όγκων μπορεί να επαναληφθεί με την ίδια αποτελεσματικότητα.

Σε ασθενείς που δεν επιδέχονται χειρουργική επέμβαση, εκεί όπου άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις έχουν αποτύχει ή εξαντληθεί, σε περιοχές όπου έχει χρησιμοποιηθεί ακτινοθεραπεία, μπορεί η εφαρμογή της ηλεκτροχημειοθεραπείας να είναι αποδοτική και να συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.

Σημαντικότατο πλεονέκτημα της ECT, είναι ότι εφαρμόζεται με ελεγχόμενη χορήγηση χημειοθεραπευτικών, η οποία προκαλεί μηδενικές παρενέργειες και μπορεί να επαναλαμβάνεται κάθε 3-6 εβδομάδες.

Στις τρέχουσες εφαρμογές περιλαμβάνονται:

Θεραπευτική Ηλεκτροχημειοθεραπεία
Στο ακόλουθο σχήμα φαίνονται οι κλινικές εφαρμογές της μεθόδου όπως αυτή αναδεικνύεται στην σύγχρονη βιβλιογραφία.

Παρηγορητική Ηλεκτροχημειοθεραπεία (Palliative ECT)
Η ηλεκτροχημειοθεραπεία εφαρμόζεται σε ασθενείς με προχωρημένη νόσο ή νόσο τελικού σταδίου (π.χ. μελάνωμα σταδίου iV, υποτροπή καρκίνου μαστού με διήθηση του θωρακικού τοιχώματος, εκτεταμένα νεοπλάσματα τραχηλικής χώρας, κτλ) για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής, εφόσον δεν υπάρχει άλλη κατάλληλη θεραπεία με άμεσο όφελος στην επιβίωση.

Ηλεκτροχημειοθεραπεία αιμορραγικών και επίπονων όγκων
Η χρήση της ηλεκτροχημειοθεραπείας σε αιμορραγικούς όγκους προκαλεί άμεση και μόνιμη διακοπή της αιμορραγίας, καθιστώντας την ενδιαφέρουσα εφαρμογή σε αυτούς τους όγκους. Η ηλεκτροχημειοθεραπεία έχει εφαρμοστεί επιτυχώς για τη θεραπεία αιμορραγικών μεταστάσεων στο δέρμα, ή εφαρμογή σε ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα γλώσσας, με σημαντική μείωση του πόνου, καθιστώντας την ECT αποτελεσματική και στην αντιμετώπιση επίπονων όγκων.

Ηλεκτροχημειοθεραπεία Διατήρησης Οργάνου (Organ Preservation ECT)
Σε ορισμένα σημεία του σώματος δεν είναι εφικτή η χειρουργική επέμβαση ή η ακτινοθεραπεία χωρίς να επηρεαστεί η φυσιολογική λειτουργία του οργάνου. Η ηλεκτροχημειοθεραπεία μπορεί να εφαρμοστεί σε όλα τα σημεία του σώματος όπως κεφάλι, πρόσωπο, στοματική κοιλότητα και πρωκτικό σφικτήρα. Μελέτες έδειξαν πως η ηλεκτροχημειοθεραπεία σε βασικοκυτταρικό καρκίνωμα στο δέρμα του προσώπου και κυρίως στα αυτιά, τη μύτη και τα χείλη έχει καλύτερο αποτέλεσμα από τη χειρουργική εκτομή. Παρόμοια αποτελέσματα υπάρχουν και για τη θεραπεία υποτροπής μελανώματος στο περίνεο.

Kυριότερα πλεονεκτήματα της Ηλεκτροχημειοθεραπείας

• Έχει ελάχιστες παρενέργειες και μπορεί να επαναληφθεί με περιορισμένο ρίσκο.
• Διατηρεί τη λειτουργικότητα των οργάνων και των γειτνιαζόντων υγιών ιστών, μιας και προστατεύει τη δομή των αγγείων, των νεύρων, των ουρητήρων, κτλ, τα οποία διηθούνται από τον όγκο και καθιστούν αδύνατη την εκτομή.
• Είναι καλά ανεκτή από τον ασθενή με ελάχιστες αναφορές ανεπιθύμητων παρενεργειών ή επιπλοκών, επιτρέποντας την άμεση ανάρρωση.
• Είναι αποτελεσματική και σε περιοχές που ήδη έχουν υποβληθεί σε χημειοθεραπεία ή/και ακτινοθεραπεία.
• Εφαρμόζεται σε ανεγχείρητους όγκους στους οποίους αδυνατεί να δράσει αποτελεσματικά η χημειοθεραπεία.
• Είναι ασφαλής, καλά ανεκτή και αποδοτική μέθοδος για πολλούς τύπους συμπαγών όγκων.
• Πλέον έχει αποδειχτεί βιβλιογραφικά η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα και για τις εν τω βάθει νεοπλασίες, όπως του προστάτη, του γαστρεντερικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένου και του παγκρέατος, όπως και σε ηπατικές μεταστάσεις ή πρωτοπαθείς όγκους του ήπατος, καθώς και οπισθοπεριτοναικούς όγκους (τοπικές υποτροπές, σαρκώματα, κτλ) αλλά και στα οστά, με τη χρήση κατάλληλων ηλεκτροδίων ανά περίσταση.
• Με την εφαρμογή ηλεκτρικών παλμών σε συνδυασμό με ανοσοθεραπεία, όπου δια μέσου αυξημένης εισροής ουσιών (λόγω της τροποποιημένης διαπερατότητας των κυτταρικών μεμβρανών), ενεργοποιείται το ανοσοποιητικό σύστημα.