Ομφαλοκήλη

Η ομφαλοκήλη εμφανίζεται ως ένα μαλακό εξόγκωμα κάτω από το δέρμα γύρω από τον ομφαλό. Προκύπτει συχνά σε νεογέννητα και μικρά παιδιά και συνήθως υποχωρεί από μόνη της με την πάροδο των ετών και καθώς το παιδί μεγαλώνει.

Αν και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την υγεία, αν αμεληθεί ενδέχεται να υποστεί περίσφιξη, μια επικίνδυνη επιπλοκή, που συνιστά επείγουσα ιατρική κατάσταση.

Γι’ αυτό και σε μεγαλύτερα παιδιά ή σε ενήλικες, η ομφαλοκήλη πρέπει να αποκαθίσταται χειρουργικά.

Πλέον, η χειρουργική αντιμετώπιση της ομφαλοκήλης μπορεί γίνει με ασφάλεια κι αποτελεσματικά, χάρη σε νέες, ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές και εξελιγμένα πλέγματα κατασκευασμένα από καινοτόμα υλικά.

Αίτια – Παράγοντες κινδύνου

Η ομφαλοκήλη προκύπτει σε αδύναμα σημεία του κοιλιακού τοιχώματος γύρω από τον ομφαλό, όπου δημιουργούνται οι συνθήκες για την προβολή ενός τμήματος του εντέρου ή λιπώδους αυτού.

Παράγοντες που συντελούν στην αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης, επιβαρύνουν το κοιλιακό τοίχωμα κι ευνοούν την εμφάνιση ομφαλοκήλης. Η εγκυμοσύνη και το υπερβολικό βάρος ή η παχυσαρκία, αποτελούν δυο βασικούς παράγοντες κινδύνου για ομφαλοκήλη.

Άλλοι παράγοντες που συμβάλουν στην αποδυνάμωση του κοιλιακού τοιχώματος είναι οι εξής:

• Χρόνιος Βήχας
• Άρση βάρους ή καταπόνηση
• Διαβήτης
• Χρήση στεροειδών φαρμάκων

Ποια είναι τα συμπτώματα της ομφαλοκήλης;

Το κύριο σύμπτωμα της ομφαλοκήλης είναι η παρουσία ενός οιδήματος ή διόγκωσης κοντά στον ομφαλό που κυμαίνεται από περίπου 1 έως 5 εκατοστά σε διάμετρο.

Η διόγκωση μπορεί να είναι αισθητή στα μωρά όταν βήχουν, κλαίνε ή καταπονούν την κοιλιά και μπορεί να εξασθενίσει ή να μειωθεί όταν ξαπλώνουν ή παραμένουν ήρεμα. Εν γένει, η ομφαλοκήλη κήλη δεν είναι επώδυνη στα παιδιά.

Ωστόσο, σε ενήλικες η ομφαλοκήλη μπορεί να προκαλέσει πόνο και δυσφορία, καθώς και να παρουσιάσει αύξηση του μεγέθους με την πάροδο του χρόνου.

Επί συμπτωμάτων έντονου πόνου, ευαισθησίας κι αποχρωματισμού στο σημείο της κήλης, τότε ενδέχεται η ομφαλοκήλη να είναι σε φάση περίσφιξης, μια σοβαρή επιπλοκή που συνιστά επείγουσα ιατρική κατάσταση και μπορεί να αποβεί ακόμα και απειλητική για τη ζωή του ασθενούς.

Όταν η ομφαλοκήλη περισφιχθεί, τότε μπορεί να διακοπεί η αιμάτωση στο τμήμα του εντέρου που προπίπτει με συνέπεια να προκληθεί ισχαιμία, νέκρωση και διάτρησή του.

Πώς γίνεται η διάγνωση της ομφαλοκήλης;

Η διάγνωση της ομφαλοκήλης τίθεται σε μεγάλο βαθμό κατά τη φυσική εξέταση του ασθενούς από τον ιατρό, κατά την ψηλάφηση του ομφαλικού δακτυλίου.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ενδέχεται να χρειαστούν εξετάσεις αίματος και απεικονιστικός έλεγχος για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση. Ειδικότερα, ο ιατρός μπορεί να παραγγείλει:

Απεικονιστικές εξετάσεις, όπως υπερηχογράφημα, μαγνητική ή αξονική τομογραφία (CT) για τον προσδιορισμό του τμήματος του σπλάχνου που προπίπτει.

Εξετάσεις αίματος για να διερευνηθεί τυχόν περίσφιξη της κήλης ελέγχοντας τον αριθμό των λευκών και των ερυθρών αιμοσφαιρίων.

Πώς αντιμετωπίζεται η Ομφαλοκήλη;

Η αποκατάσταση μιας κήλης γίνεται χειρουργικά και έχει δυο βασικούς στόχους:

• να επιλυθεί η κήλη και
• να διορθωθεί αδύναμο τμήμα του μυϊκού τοιχώματος, το οποίο επέτρεψε το σχηματισμό της κήλης, εμποδίζοντας τους εσωτερικούς ιστούς να προβάλουν δι’ αυτού στο μέλλον.

Συνήθως, η χειρουργική αποκατάσταση αφορά ασθενής που είτε θέλουν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους δίνοντας οριστική λύση στο πρόβλημά τους, ή κήλες μέτριας έως υψηλής επικινδυνότητας να περισφιχθούν.

Η χειρουργική αποκατάσταση μιας κήλης μπορεί να πραγματοποιηθεί τόσο με συμβατική ανοικτή επέμβαση, με λαπαροσκοπικό χειρουργείο (τεχνική TAPP) ή ενδοσκοπικά (τεχνική  TEP). Η επιλογή της προσέγγισης έχει να κάνει πρώτιστα με τις ενδείξεις του ασθενούς και σε δεύτερο λόγο με τις επιθυμίες και τους στόχους του.

Η ανοικτή αποκατάσταση μιας κήλης πραγματοποιείται υπό γενική ή τοπική αναισθησία, μέσω μιας τομής μήκους περίπου 5-10 εκατοστών. Ο χειρουργός ωθεί τον ιστό ή το σπλάχνο που προβάλει από το κοιλιακό τοίχωμα στην φυσιολογική του θέση και προχωρά στην επιδιόρθωση της βλάβης στο κοιλιακό τοίχωμα, συχνά τοποθετώντας ένα ειδικό, ενισχυτικό πλέγμα.

Η λαπαροσκοπική και η ενδοσκοπική αποκατάσταση μιας κήλης, συνιστούν ελάχιστα επεμβατικές προσεγγίσεις, οι οποίες διακρίνονται για μια σειρά πλεονεκτημάτων αναφορικά με την αποφυγή επιπλοκών κατά το χειρουργείο και την ανάρρωση του ασθενούς.
Τα κύρια πλεονεκτήματα της ελάχιστα επεμβατικής αποκατάστασης της κήλης είναι τα εξής:

• Αποφεύγεται η μεγάλη τομή και η απώλεια αίματος/ανάγκη μετάγγισης που τη συνοδεύει.
• Ο πόνος μετά το χειρουργείο είναι μειωμένος.
• Η παραμονή στο νοσοκομείο κρατά λιγότερο και ο ασθενής μπορεί πιο άμεσα να κινητοποιηθεί και να επιστρέψει στο σπίτι του.
• Η επάνοδος σε καθημερινές δραστηριότητες, όπως η οδήγηση και η εργασία, είναι ταχύτερη.
• Ο κίνδυνος τραυματισμού κάποιου σπλάχνου ή άλλων ανατομικών δομών κατά το χειρουργείο ελαχιστοποιείται.
• Το αισθητικό αποτέλεσμα είναι πολύ καλύτερο, καθώς δεν απαιτείται μεγάλη τομή στην κοιλιά.

Τι είναι η μέθοδος TAPP;

Η διακοιλιακή προπεριτοναϊκή αποκατάσταση (Transabdominal Pre-peritoneal Repair ή TAPP) πραγματοποιείται λαπαροσκοπικά και υπό γενική αναισθησία. Ο χειρουργός ανοίγει τρεις μικρές οπές στην κοιλιά του ασθενούς, μέσω των οποίων εισάγει ειδικά, λαπαροσκοπικά εργαλεία για να ανατάξει την κήλη και στη συνέχεια να τοποθετήσει ένα ειδικό πλέγμα στο εξασθενημένο σημείο του κοιλιακού τοιχώματος.

Τι είναι η μέθοδος TEP;

Η ολική εξωπεριτοναϊκή αποκατάσταση (Totally Extra Peritoneal ή TEP) διενεργείται υπό γενική αναισθησία, μέσω τριών οπών που ανοίγει ο χειρουργός κάτω από τον ομφαλό. Όπως και στην περίπτωση της TAPP έτσι και κατά την TEP, ο χειρουργός πρώτα ανατάσσει την κήλη και στην συνέχεια προχωρά στην τοποθέτηση πλέγματος. Η διαφορά της TEP, ωστόσο, είναι ότι η όλη διαδικασία πραγματοποιείται κάτω από τους κοιλιακούς μύες, δίχως να κοπεί το περιτόναιο.

Τι είναι η τεχνική διπλού πλέγματος;

Σε ορισμένες περιπτώσεις κι εφόσον συνάδουν οι ενδείξεις, υπάρχει πλέον η δυνατότητα τοποθέτησης ενός ειδικού πλέγματος με δυο όψεις. Χάρη στη διπλή του επιφάνεια, το εν λόγω πλέγμα μπορεί να πιάσει και τις δυο πλευρές του κοιλιακού τοιχώματος επιτυγχάνοντας καλύτερη στήριξη στο ασθενές σημείο του κοιλιακού τοιχώματος, όπου και σχηματίστηκε η κήλη.

Η ισχυρότερη αυτή στήριξη κι ενσωμάτωση του διπλού πλέγματος στο κοιλιακό τοίχωμα μειώνει τις πιθανότητες επανεμφάνισης της κήλης κι επομένως ενός νέου χειρουργείου.