Καρκίνος Στομάχου

Γενικά

Ο καρκίνος του στομάχου είναι ένας σχετικά σπάνιος τύπος κακοήθειας, ο οποίος συχνά εντοπίζεται σε προχωρημένο στάδιο, επειδή τα πρώιμα συμπτώματά του λανθασμένα συγχέονται με τα αντίστοιχα λιγότερο σοβαρών προβλημάτων υγείας.

Ο καρκίνος του στομάχου είναι πιο συχνός σε άτομα άνω των 60 ετών, ενώ οι άνδρες έχουν δυο φορές περισσότερες πιθανότητες από τις γυναίκες να νοσήσουν.

Ο πιο κοινός τύπος καρκίνου του στομάχου, σε ένα ποσοστό 90%, είναι το λεγόμενο αδενοκαρκίνωμα με αφετηρία το βλεννογόνο. Άλλοι, λιγότερο συχνοί τύποι καρκίνου του στομάχου είναι τα γαστρικά λεμφώματα, όπως το Non-Hodgkin λέμφωμα, τα σαρκώματα και οι στρωματικοί όγκοι του γαστρεντερικού (GISTs), καθώς και οι νευροενδοκρινικοί (ΝΕΤs) και καρκινοειδής όγκοι, που επηρεάζουν στο ενδοκρινικό σύστημα.

Τι συμπτώματα έχει ο καρκίνος του στομάχου;

Ο καρκίνος του στομάχου μπορεί να είναι ασυμπτωματικός στα αρχικά στάδια ή να προκαλεί συμπτώματα που είναι κοινά με άλλες, καλοήθεις ιατρικές καταστάσεις. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο καρκίνος του στομάχου διαγιγνώσκεται συχνά σε πιο προχωρημένο στάδιο.

Τα κύρια συμπτώματα του καρκίνου του στομάχου περιλαμβάνουν τα εξής:

• ανεξήγητη απώλεια βάρους
• απώλεια όρεξης
• δυσκολία στην κατάποση
• δυσπεψία (πόνος ή αίσθημα καύσου στην κοιλιά, παλινδρόμηση)
• επίμονη ναυτία και/ή έμετος χωρίς προφανή αιτία
• πόνος στο στομάχι
• αίσθηση πληρότητας, ακόμα και μετά από ένα μικρό γεύμα
• αίσθημα φουσκώματος
• ανεξήγητη κούραση
• αιματέμεση
• μέλαινα κένωση

Αίτια – Παράγοντες κινδύνου

Τα ακριβή αίτια που προκαλούν τον καρκίνο του στομάχου παραμένουν αδιευκρίνιστα. Ωστόσο, έχουν εντοπιστεί συγκεκριμένοι παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα εκδήλωσης της νόσου, οι κυριότεροι εκ των οποίων είναι οι εξής:

• Ηλικία άνω των 60 ετών
• Το ελικοβακτηρίδιο Helicobacter pylori
• Επεμβάσεις εκτομής τμήματος του στομάχου για τη θεραπεία μη καρκινικών καταστάσεων
• Το κάπνισμα
• Η κληρονομικότητα (οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του στομάχου)
• Γενετικές παθήσεις, όπως οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση (FAP), σύνδρομο Lynch, κ.α.
• Χρόνια γαστρίτιδα
• Υπερβολικό βάρος ή παχυσαρκία
• Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
• Διατροφή πλούσια σε παστά, πικάντικα και καπνιστά και πτωχή σε φυτικές ίνες
• Κακοήθης αναιμία

Διάγνωση – Σταδιοποίηση

Η διάγνωση αλλά και η σταδιοποίηση του καρκίνου του στομάχου τίθεται μέσα από μια σειρά εξετάσεων, όπως:

• Εξέταση Κοπράνων για Αίμα (Faecal Occult Blood Test – FOBT)
• Ενδοσκόπηση ανωτέρου πεπτικού για την ανίχνευση και βιοψία πιθανών όγκων
• Εξετάσεις για την ανίχνευση ελικοβακτηριδίου του πυλωρού
• Ενδοσκοπικό Υπερηχογράφημα (EUS)
• Λήψη δείγματος ιστού για βιοψία
• Αξονική ή Μαγνητική Τομογραφία (CT/MRI)
• Τομογραφία Εκπομπής Ποζιτρονίων (PET)

Στάδια

Το στάδιο αντικατοπτρίζει το βαθμό ανάπτυξης και δυνητικής εξάπλωσης του καρκίνου στο σώμα. Η σταδιοποίηση του καρκίνου παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του κατάλληλου θεραπευτικού πλάνου για έκαστο ασθενή.

Για τον καρκίνο του στομάχου, συνήθως χρησιμοποιείται το σύστημα σταδιοποίησης TNM (Τ=όγκος, Ν=λεμφαδένες, Μ=μετάσταση), με το οποίο τα στάδια καθορίζονται με βάση το μέγεθος του όγκου, το αν επηρεάζονται ή όχι οι λεμφαδένες και αν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος.

Σε γενικές γραμμές, ο καρκίνος του στομάχου διακρίνεται σε 4 βασικά στάδια:

• Στάδιο 1 – περιγράφει πρώιμο ή περιορισμένο καρκίνο, όπου οι όγκοι εντοπίζονται εντός του στομάχου.
• Στάδια 2-3 – περιγράφουν τοπικά προχωρημένο καρκίνο, όπου οι όγκοι έχουν εξαπλωθεί βαθύτερα στα στρώματα του στομάχου και (στάδιο 3) έχουν προσβάλει τους κοντινούς λεμφαδένες.
• Στάδιο 4 – περιγράφει μεταστατικό ή προχωρημένο καρκίνο, κατά τον οποίο ο όγκος έχει εξαπλωθεί πέραν του στομάχου σε απομακρυσμένους λεμφαδένες και μέρη του σώματος.

Πώς αντιμετωπίζεται ο καρκίνος του στομάχου;

Η αντιμετώπιση του καρκίνου του στομάχου έχει ως βάση τη χειρουργική αφαίρεση του όγκου και των προσβεβλημένων ιστών και λεμφαδένων (λεμφαδενικός καθαρισμός), όπου αυτό κρίνεται εφικτό, σε συνδυασμό με άλλες μορφές θεραπείας, όπως χημειοθεραπεία κι ακτινοθεραπεία.

Η χειρουργική επέμβαση εκλογής είναι η γαστρεκτομή ή η οισοφαγογαστρεκτομή, εφόσον απαιτείται εκτομή και τμήματος του οισοφάγου.

Ανάλογα με την έκταση και το στάδιο του καρκίνου, η γαστρεκτομή μπορεί να είναι μερική (υφολική), δηλαδή να αφορά την αφαίρεση μόνο ενός τμήματος του οργάνου, ή ολική, δηλαδή εξαίρεση όλου του στομάχου, μαζί με περιβάλλοντα ιστό και παρακείμενους λεμφαδένες.

Η χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του στομάχου μπορεί να γίνει με συμβατικό, ανοικτό χειρουργείο, το οποίο περιλαμβάνει μεγάλη τομή, ή με ελάχιστα επεμβατική μέθοδο, δηλαδή με συμβατική λαπαροσκοπική χειρουργική ή με την εξέλιξή της, τη ρομποτική χειρουργική.

Η γαστρεκτομή και η οισοφαγογαστρεκτομή μπορούν να πραγματοποιηθούν με ανοικτό χειρουργείο, λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά.

Η λαπαροσκοπική γαστρεκτομή πραγματοποιείται διαμέσου τεσσάρων  οπών που ανοίγονται στην κοιλιά του ασθενούς. Ο χειρουργός εισάγει μέσω των οπών αυτών τα ειδικά λαπαροσκοπικά εργαλεία, όπως το λαπαροσκόπιο, το οποίο έχει ενσωματωμένη μια κάμερα που προσφέρει εικόνα του χειρουργικού πεδίου σε μεγέθυνση. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγεται η μεγάλη τομή και η νοσηρότητα που την ακολουθεί, δίχως έκπτωση στο ογκολογικό αποτέλεσμα.

Η λαπαροσκοπική γαστρεκτομή έχει πολλά πλεονεκτήματα, όπως:

• Λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο
• Μικρότερη απώλεια αίματος και αποφυγή της ανάγκης για μετάγγιση
• Αποφυγή επιπλοκών, όπως ο τραυματισμός οργάνων κατά την επέμβαση
• Μικρότερος χρόνος νοσηλείας
• Ταχύτερη ανάρρωση και επιστροφή στην καθημερινότητα
• Βέλτιστο αισθητικό αποτέλεσμα

Η ρομποτική γαστρεκτομή συνιστά εξέλιξη της αντίστοιχης λαπαροσκοπικής και πραγματοποιείται με την υποβοήθηση ειδικού χειρουργικού ρομποτικού συστήματος. Κατά την επέμβαση, ο χειρουργός κάθεται ενώπιον της κονσόλας του συστήματος, μέσω της οποίας ελέγχει και κατευθύνει τους βραχίονες του ρομπότ. Στην οθόνη της κονσόλας προβάλλεται το χειρουργικό πεδίο σε τρισδιάστατη απεικόνιση και πολύ μεγάλη ψηφιακή μεγέθυνση, ωσάν ο χειρουργός να βρίσκεται μέσα στο σώμα του ασθενούς. Οι καθοδηγούμενοι από τον χειρουργό ρομποτικοί βραχίονες πραγματοποιούν λαπαροσκοπικά την γαστρεκτομή με ασύγκριτη ακρίβεια, σταθερότητα κι ευελιξία κινήσεων, ελαχιστοποιώντας τον κίνδυνο διεγχειρητικών επιπλοκών.

Ποια είναι η πρόγνωση για τον καρκίνο του στομάχου;

Η πρόγνωση για τον καρκίνο του στομάχου είναι αρκετά καλή σε πρώιμο στάδιο, με το ποσοστό 5ετούς σχετικής επιβίωσης να φτάνει έως και 75%, σύμφωνα με ορισμένες στατιστικές. Τα ποσοστά αυτά είναι χαμηλότερα για πιο προχωρημένα στάδια της νόσου.